Ni sa bula vinaka tale na Turaga-Bale, na Marama-Bale, ni bula vinaka na Turaga na Marama, na Cauravou, na Goneyalewa, kei kemuni na Luveda oni dau taleitaka na vakarorogo e na noda gauna vakamacawa qo.
Ni bula vinaka saka talega na iLiuliu ni noda Lotu e Viti kei Rotuma. Keimami sa vaka-vinavinaka taka vakalevu na itavi bibi oni qarava saka tiko e na kena cabori tiko na noda vanua vua na noda Kalou. Sa itakele levu ni noda sasabai na noda masulaka tiko na noda vanua. Me bula o Viti, me toso tikoga i liu.
Au gadreva me’u vakadeitaki kemuni na lewenivanua nida na ravuta na dewa ni mate na COVID-19, ka vakanamata e na veisiga vinaka sa tu e matada.
E liu, e dina mada ga ni dau tu na duidui, ia era lako curuma rawa ga na dredre na lewenivanua nira duavata. Meda vakanuinui e na rarama baleta ni dau sika-botea na gauna butobuto.
E ka bibi meda vakanamata e na veika vinaka, e dina mada ga ni bolei tiko na noda bula.
Au vakabauta e na gauna dredre oqo e na tadola tale e levu na katuba, me rawa tikoga nida vaka-vinakataka na ituvaki ni noda bula. Au sa vakayacora eso na veisau me rawa ni vueta na bula vakailavo kei na nomuni tiko-vinaka na lewenivanua. Sa dodonu meda vakanamata e na veisau ni veiqaravi e vakavuna na mate qo na COVID-19.
Meda kua ni rere.
E na gauna qo, au sega ni nuitaka na noqu kaukauwa vaka-tamata. Ia, e na liga loloma ga ni Kalou. E levu na italanoa e na iVolatabu e solia vei au na vakanuinui, vakabibi e na gauna dredre eda lako curuma tiko qo. Na vakanuinui au via wasea vei kemuni e na mataka nikua. Na vakanuinui ni na tadola e levu na katuba vinaka e na gauna bolebole eda lako-curuma tiko qo.
E na gauna era sa tao kina na Isireli e na wasa damudamu, sa qai vakaraitaka o Mosese mera kakua ni rere ka vakabauta na veivakabulai ni Kalou. A qai tacake i Lomalagi o Mosese ka kerea vua na Kalou mera bula na nona tamata. A vakabulai ira na Kalou.
Au sa vakaraitaka oti, na rere e sega ni tiki ni noqu bula. Au na sega ni vakatulewa e na dela ni rere. Me kakua ni rawai keda na mate qo. Me kakua ni rawai kemuni na mate na COVID-19. E na sega talega ni rawai Viti.
Me da vakararavi e na masu e na veisiga me vaka sa liutaki keda tiko kina Na iLiuliu ni Noda Lotu.
O Viti sa sotava oti na dredre, sa lako curuma ka qaqa mai kina.
Ia, e tu ga o ira na dau vakatitiqa kei ira na parofita vakailasu, e nodra cakacaka mera veivakarerei ka tarova na sasaga me rawati na veika vinaka.
Eso era beitaka na iyatu e liu ni veiqaravi, eso tale era vosa vaka-cacataki ira na Ovisa, na Mataivalu kei na veitabana ni tataqomaki.
E so era vakataroga na vakatulewa ni Matanitu me baleta na veitosoyaki e na noda vanua, e dina mada ga ni vakasala e soli yani me vakamuri vinaka kina na ivakaro ni COVID-19.
Eso era loma-tarotaro-taka na mana ni cula ni COVID.
Era raica tu ga na ca e na veika taucoko era sotava.
Ia, e ka bibi vei au me’u dau vakasaqara na iwali ni leqa e na gauna e sotavi kina na dredre. Na iwali ni leqa me vakabulai keda e na gauna bolebole oqo.
A totolo na rogoci ni vakatulewa e na veikoro me vakatabui na veitosoyaki kei na veisokoyaki e na gauna a tekivu dewa tale kina na mate e na vula rua sa oti.
E na gauna sa dei kina na tataqomaki, au a vakatara na veitosoyaki me vaka-mamadataka na icolacola ni bula e na veisiga. Na kena mai dola tale qo, e vakavure vakasama vei ratou na lewe 12 na dautei yaqona mai Koro me ratou cakacaka-vata kei na kabani na “Taki Mai” mai Levuka. A volitaki na nodratou yaqona ka ratou wasea e $34-vakacaca na Udolu na Dola.
E na gauna dredre qo, eratou raica rawa na dautei yaqona na ivurevure ni bula. E ratou a sega ni vakawale-taka ka ratou vakabauta ni na vukea na bula ni vuvale.
E rawa nida vaka-dadamuria na sasaga vinaka oqori ka me kua nida vakararavi kina itukutuku e vakayalolailai-taki keda.
E dua na yaloyalo sa cawiri tiko me baleta na lewenivanua e sega ni duavata kei na icula ni tatarovi ni COVID.
E levu sara na itukutuku lasu e vakaraitaka tiko ka sa tiko e na gauna qo e na liga ni Ovisa. Meda kakua ni vakarerei e na itukutuku qori baleta na dina ni wainimate e na qai vakaraitaki koya ga.
E ciqomi ni so na lewenivanua era vakaraitaka ni na taqomaki ira na Kalou. Au sega ni vakacala na kaukauwa ni Kalou e na noda dela ni vakabauta. Ia, au na qadreva me’u tarogi ira mada – kevaka e ca na nomu basikeli, o na kauta vua e dua na kena-dau se o na waraka na Kalou me vaka-vinakataka?
Kevaka sa turu tiko na kava ni nomu vale o na botana se o na waraka me cakava na Kalou?
Na Kalou e na rawa ni qarava ruarua na cakacaka qori me vaka ga na nona rawa ni veivakabulai.
Ia, e sega ni kena ibalebale meda waraka tu ga na nona cakacaka mana.
E dodonu meda kerea na nodra veivuke o ira era kenadau na leqa eda lako curuma tiko.
Na iwali ni COVID-19 ga ya na icula ni tatarovi. Era cakacaka vata na vuniwai e vuravura me vakatotolotaka na buli ni wainimate me tarova na mate qo.
Na Kalou e buli ira na Vuniwai qori.
Na Kalou e solia vei ira na vuku mera bulia na wainimate me vakabula na yago.
Na Kalou e vakayagataki ira na Vuniwai mera ivurevure ni bula vei keda na tamata.
Na wainimate qo e vakavuna me galala kina na
Matanitu o Isireli mai na mate e na siga nikua.
E rawa nida vakadadamuri Isireli kevaka eda cula e na tatarovi ni COVID. Me vakataki Mosese kei ira na Isireli e na iVola Tabu nira vaka-dinadina-taka na veivakabulai ni Kalou. Sa dodonu meda vakadinadina-taka talega na nona veivakabulai ni sa tiko vata kei keda e na keda maliwa, ka sa vakaraitaka vei ira na Vuniwai na sala ni noda taqomaki mai na COVID-19.
Na veicula e dua na sala ni veivakabulai e na gauna dredre. Kua ni o lomaloma rua, mo cula. E levu talega na veisau e yaco mai e na gauna oqo – e so na veisau lelevu ka so na veisau lalai.
E na macawa oqo e sa vakarautaki e Sawani e dua na ATM. Ni oti e vica na macawa na nodra tao e na yalava ni vanua vakatabui e Sawani, sa biuta e dua na ATM e Sawani na baqe na BSP.
Oqo e veivuke vei ira na udolu vaka-udolu na lewenivanua e Naitasiri ni sa rawa nira tauri ilavo e Sawani ka volivoli e na sitoa.
Au sa vakaraitaka e na rua na Sigatabu sa oti, ni noqu Matanitu e qaravi kemuni na lewenivanua. Na dredre oqo sa vakavuna me laveti na itagede ni veiqaravi.
Na yasana o Naitasiri, e sa vakila e dua na veisau vinaka mai na vakarau ni nodra qaravi e liu.
O kemuni talega na lewenivanua oni na vakila na vinaka.
Na Matanitu, e doka ka rokova na nomuni veivakabauti, ka na sega ni vaka-welewele-taka.
Vakabauta tiko na ituvaki kei na ituvatuva e vakarautaki.
E tuvani me maroroi kemuni, ka rawa talega ni vakavinaka-taki na nomuni bula.
E gauna vinaka moni marautaka kei na nomuni vuvale. E gauna ni railesu e na veika sa lako siviti, na toso iliu, kei na vakatau-lewa matau.
E gauna vinaka ni veitalanoa ni Bose Vanua, e na veika me vaka-vinakataki e na noda tiko vaka-vanua.
E gauna vinaka meda vakarogoci ira na noda iLiuliu Vakavanua, Liuliu ni Lotu kei na Matanitu. E gauna ni nodra maroroi na iyaubula.
E gauna ni nodra tuberi na gone, mera kila na iwalewale ni bula e na veisiga – na vakasaqa, na teitei, na talitali.
E gauna ni noda cakacaka-vata, ka me vakamuri na vakatatabu ni COVID.
Moni vakayagataka na gauna oqo. Me gauna ni buli veiwekani, me gauna ni vuvale.
Eda dua ga na vuvale levu, me vaka na wasawasa, ka da donumaka tu qo na gauna vinaka ni sasaga. E levu na ka e tu meda vakatovolea.
Sa 147 na yabaki ni noda tauyavu, ka sa vakadinadinataki kina. Era vaka-dinadina-taka na noda qase. Ka’u vaka-dinadina-taka. Eda vanua dau vakatasosoko. Kevaka eda rawa ni sokota na wasawasa voravora e na toka-vuki ni cagi veilecayaki, sa rawa talega nida vorata na keda meca e na gauna oqo – na COVID-19.
Na ituvatuva ni tataqomaki, e na maravu kina na wasawasa voravora ni mate qo.
Na ituvatuva qo e sega ni baleta na bokoci ni auwa ni vakatatabu, se na dola ni vanua vakatabui, se na sema ni vanua vakatabui e Lami-Suva-Nausori.
Ia, e baleta vaka-tabaki-dua na noda vakamuria na vakatatabu ni mate na COVID-19.
Meda veiyawaki. Me kua na vakasoqoni vata. Savata vakawasoma na ligamu. Tokara na iubinigusu kei na ucu e na veigauna kece.
Kakua ni guilecava mo cula.
Vakayagataka na gauna dredre qo, mo rawata kina na veika vinaka.
Vinaka vakalevu ka me vakalougata-taki keda na Kalou.
